Pacjenci zwykle nie przykładają dużej wagi do cewników i całego procesu cewnikowania, dopóki nie znajdą się w sytuacji, w której konieczna jest interwencja urologa. Ciężko im się wówczas przyzwyczaić do nowej sytuacji, która wymaga nie tylko zmiany codziennych nawyków, ale także nabycia wiedzy dotyczącej funkcjonowania cewników i ich obsługi. Oto wszystko, co trzeba o nich wiedzieć, aby mimo problemów urologicznych cieszyć się pełnią życia.
Czym jest cewnik urologiczny i kiedy się go stosuje?
Cewnik urologiczny jest jednorazowym wyrobem medycznym, który przyjmuje postać cienkiej rurki, wprowadzanej do pęcherza moczowego pacjenta, który nie jest w stanie samodzielnie oddać moczu. Na końcu cewnika znajduje się worek, w którym mocz się gromadzi; worek ten musi być regularnie opróżniany. Najbardziej popularnym modelem jest tak zwany cewnik Foleya, który może znajdować się w pęcherzu przez pewien czas i z tego względu nazywa się go często cewnikiem stałym. Oprócz wyżej wspomnianego, na rynku dostępne są także cewniki zewnętrzne, cewniki Nelatona (charakteryzujący się miękką i elastyczną budową) oraz cewniki Tiemanna, stosowane u pacjentów z przerostem prostaty.
Istnieje wiele wskazań do stosowania cewników, jednak najczęściej używa się ich w następujących sytuacjach:
– u pacjentów nieprzytomnych, w śpiączce, osób w stanie krytycznym,
– u pacjentów, u których występuje niedrożność cewki moczowej,
– w celu pobrania sterylnej próbki moczu,
– po operacjach i zabiegach chirurgicznych.
Życie codzienne z cewnikiem
Życie z cewnikiem początkowo może stwarzać wiele trudności; chorzy zastanawiają się jak wykonywać podstawowe czynności, takie jak mycie czy spanie. Bardzo ważne jest aby utrzymywać odpowiednią higienę obszaru założenia cewnika – najlepiej jest delikatnie przemywać tę okolicę ciepłą wodą i mydłem, dwa razy dziennie. Podczas mycia worek, do którego spływa mocz, powinien być umieszczony poniżej poziomu pęcherza, a w trakcie zabiegów pielęgnacyjnych nie należy poruszać cewnikiem, usiłować go wyciągać czy wsuwać głębiej.
W czasie snu, cewnik powinien natomiast znajdować się pod nogą, zamocowany na prześcieradle lub na ramie łóżka. Worek z moczem należy natomiast umieścić w takiej odległości, aby pozwalała ona na wykonywanie swobodnych ruchów w trakcie nocnego odpoczynku. Ułożenie cewnika i worka zbiorczego należy kontrolować przynajmniej raz dziennie (najlepiej przed położeniem się spać) – warto zwrócić uwagę czy nie jest pęknięty, wygięty lub skręcony i czy w miejscu jego włożenia nie pojawia się ropa lub zaczerwienienie.
Czy cewnik jest refundowany?
Zgodnie z rozporządzeniem, osobom do 18. roku życia przysługuje miesięczne zaopatrzenie w cewniki w ilości 180 sztuk – nieletni nie muszą dopłacać. W przypadku osób dorosłych dopłata wynosi natomiast 30%, natomiast limit finansowania przedstawia się następująco:
– 5,35 złotych w wypadku cewników hydrofilowych gotowych do użycia,
– 2,60 złotych w przypadku cewników aktywowanych wodą,
– 0,80 złotych w wypadku cewników niepowlekanych.
Jednorazowy cewnik Foleya dostępny jest w aptece za około 5 złotych, przy czym należy do niego dokupić także worek zbierający mocz, którego koszt oscyluje w granicach 3 – 5 złotych.
